Hệ thống pháp luật

khiếu nại hành chính

"khiếu nại hành chính" được hiểu như sau:

Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức khi có căn cứ cho rằng các quyết định hay hành vi đó xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình.Trong lịch sử Nhà nước và pháp luật Việt Nam, dưới các triều đại phong kiến trước đây cũng đã xuất hiện và tồn tại việc khiếu nại. Từ sau khi Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời đến nay, quyền khiếu nại đã trở thành quyền hiến định. Điều 29 Hiến pháp nước Việt Nam dân chủ cộng hòa năm 1959 quy định: "Công dân nước Việt Nam dân chủ cộng hòa có quyền khiếu nại và tố cáo với bất cứ cơ quan nhà nước nào về những hành vi vi phạm pháp luật của nhân viên cơ quan nhà nước. Những việc khiếu nại và tố cáo phải được giải quyết nhanh chóng. Người bị thiệt hại vi hành vi phạm pháp của nhân viên cơ quan nhà nước có quyền được bồi thường" Các Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp hiện hành (năm 1992, được sửa đổi bổ sung năm 2001) cũng đều ghi nhận quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, cơ quan, tổ chức. Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 quy định cụ thể việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, cơ quan, tổ chức.Trên thực tế, quyền khiếu nại là quyền cơ bản luôn được Nhà nước tôn trọng và đảm bảo thực hiện. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có thể sử dụng quyền này để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình cũng như ngăn ngừa sự vi phạm từ phía các cơ quan và nhân viên nhà nước.Ở khía cạnh khác, khiếu nại còn được coi là kênh rất quan trọng để xã hội giám sát các hoạt động của bộ máy nhà nước, đảm bảo tính pháp chế trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức và người có thẩm quyền.Việc thực hiện quyền khiếu nại phải tuân thủ các quy định của pháp luật, một mặt không được cản trở cá nhân, cơ quan, tổ chức thực hiện quyền khiếu nại, mặt khác cũng không được lạm dụng quyền khiếu nại để vu khống đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức nhà nước.Theo quy định của pháp luật hiện hành, khiếu nại được thực hiện bằng cách đề nghị trực tiếp hoặc bằng văn bản của cá nhân, cơ quan, tổ chức đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân người có thẩm quyền về sự vi phạm hay cho là vi phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức đó.Ngoài cá nhân, cơ quan, tổ chức, chủ thể khiếu nại có thể là cán bộ, công chức, viên chức nhà nước (từ Vụ trưởng trở xuống) trong trường hợp phản kháng quyết định kỷ luật do người có thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức, viên chức ban hành.Khiếu nại hành chính được phân biệt với khiếu nại trong lĩnh vực tư pháp bởi đối tượng của khiếu nại. Khiếu nại hành chính hướng tới các quyết định hành chính và hành vi hành chính còn khiếu nại tư pháp hướng tới các quyết định tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền trong hoạt động tư pháp. Đối tượng của khiếu nại hành chính là các quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức nhà nước dưới các hình thức như khiển trách, cảnh cáo, hạ bậc lương, hạ ngạch, cách chức, buộc thôi việc.Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, khiếu nại hành chính được thực hiện theo quy định của Luật khiếu nại năm 2011 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 11 tháng 11 năm 2011.