hiệp ước thiên tân 1885

"hiệp ước thiên tân 1885" được hiểu như sau:

Văn kiện được ký kết giữa Pháp và triều đình Mãn Thanh ngày 09.6.1885 tại Thiên Tân, tên gọi chính thức là “Hiệp ước hòa bình, hữu nghị và thương mại” đại diện phía Pháp là Patơnôtơrơ (J.Patenôtre), đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Chính phủ Pháp bên cạnh triều đình Mãn Thanh, về phía Trung Quốc có Lý Hồng Chương, Tổng đốc trực lệ đại diện.Việt Nam dưới triều nhà Nguyễn là một quốc gia độc lập, nhưng trong quan hệ với Trung Quốc vẫn ở vào một vị thế như một chư hầu thuộc quốc. Khi Pháp lần lượt đánh chiếm các địa phương Việt Nam, áp đặt ách cai trị của mình, nhất là khi triều đình Huế lần lượt phải ký với Pháp các điều ước mất nước, thừa nhận chính thức sự thật sự thật đó đã đụng chạm trực tiếp đến mối quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Nhưng lúc này, bản thân Trung Quốc cũng đang bị các cường quốc thực dân phương Tây uy hiếp, đi hết từ nhượng bộ này đến nhượng bộ khác, trong đó có các hiệp định cắt đất, bồi thường chiến tranh cho các nước phương Tây, kể cả việc triều đình Mãn Thanh phải từ bỏ mối quan hệ thiên triều - chư hầu với các quốc gia láng giềng, trong đó có Việt Nam dưới triều Nguyễn. Trong quan hệ với Pháp là quốc gia đang làm chủ một số vùng đất Trung Quốc, triều đình Mãn Thanh phải chấp nhận nhiều yêu sách của Pháp, kể cả mối quan hệ với Việt Nam, nhất là khi Pháp đánh chiếm các tỉnh phía Bắc Việt Nam, trên đất Việt Nam đang có đội quân Cờ Đen - tàn quân của cuộc khởi nghĩa Thái bình thiên quốc tràn sang và được triều đình Huế sử dụng để đánh lại quân Pháp. Đội quân Cờ Đen dưới sự chỉ huy của Lưu Vĩnh Phúc đánh nhau nhiều trận với quân Pháp và làm cho quân đội Pháp thua đau nhiều trận, tiêu biểu là trận cầu Giấy (Hà Nội) ngày 19.5.1873, quân Cờ Đen đã phối hợp với quân triều đình Huế đánh cho đội quân Pháp đại bại, giết chết Tổng chỉ huy lực lượng viễn chinh Pháp, trung tá hải quân Pháp Hăngri Rivie (Henri Rivière) cùng nhiều sĩ quan, binh lính Pháp.Sau trận cầu Giấy, quân Cờ Đen cùng binh lính người Việt còn đánh nhiều trận, gây cho đội quân Pháp nhiều khó khăn, tổn thất. Lợi dụng thế yếu của triều đình Mãn Thanh, quân đội Pháp đã buộc nhà Thanh phải ký với Pháp nhiều điều ước cắt đất, từ bỏ các lợi ích thiên triều trong quan hệ với Việt Nam. Hiệp ước Thiên Tân 1885 đã ra đời trong khung cảnh đó.Hiệp ước gồm 10 điều khoản mà nội dung chủ yếu là triều đình Mãn Thanh thừa nhận và chấp nhận việc Pháp thống trị Việt Nam, chấm dứt việc coi Việt Nam là một thuộc quốc của mình; không được đưa quân đội sang Việt Nam, không được cản trở công cuộc bình định của Pháp tại Việt Nam, phải tôn trọng hiện tại cũng như về sau này tất cả những cuộc điều đình trực tiếp đã có hoặc sẽ có giữa Pháp và Việt Nam; phải có trách nhiệm giải tán, đàn áp hoặc trục xuất tất cả những người Việt Nam nào sử dụng lãnh thổ của Trung Quốc để làm căn cứ hoạt động chống lại Pháp, về phía Pháp, Pháp sẽ rút khỏi Cơ Long ngay sau khi ký kết Hiệp ước này và một tháng sau sẽ hoàn toàn giải tỏa Đài Loan.