giết người

"giết người" được hiểu như sau:

(Hành vi) cố ý tước đoạt tính mạng người khác một cách trái pháp luật.Giết người là hành vi đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ về tính mạng của người khác. Luật hình sự Việt Nam luôn coi giết người là loại tội nghiêm trọng nhất thuộc nhóm tội xâm phạm nhân thân. Trước khi có Bộ luật hình sự năm 1985, tội giết người được quy định trong sắc lệnh số 03 năm 1976. Trong Bộ luật hình sự hiện hành - Bộ luật hình sự năm 1999, tội giết người được quy định có sự phân hóa trách nhiệm hình sự cao hơn so với Bộ luật hình sự năm 1985.Hành vi giết người có thể là hành động như bắn, đâm, đầu độc hoặc cũng có thể là không hành động như mẹ không cho con bú (dẫn đến đứa trẻ chết vì đói)... Lỗi cố ý trong trường hợp phạm tội này biểuhiện ở chỗ người phạm tội mong muốn nạn nhân chết hoặc chấp nhận việc nạn nhân chết để đạt được mục đích cá nhân khác. Tội giết người được coi là hoàn thành khi hậu quả chết người đã xảy ra. Trong thực tế, hành vi giết người có sự phân hóa rất cao về mức độ của tính nguy hiểm cho xã hội. Do vậy, Luật hình sự Việt Nam phân ra nhiều loại trường hợp giết người khác nhau. Đó là trường hợp giết người bình thường, giết người có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt và giết người có tình tiết tăng nặng đặc biệt. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, trường hợp giết người bình thường và trường hợp giết người có tình tiết tăng nặng đặc biệt được quy định chung trong một điều luật với cùng tội danh là giết người. Trường hợp giết người có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt được quy định tại nhiều điều luật với các tội danh khác nhau: giết con mới đẻ, giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.Giết người trong trường hợp bình thường có mức phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Giết người trong trường hợp tăng nặng có mức phạt từ 12 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình. Trong các trường hợp cho phép áp dụng khung hình phạt tăng nặng có các trường hợp sau: giết người có tính chất côn đồ (Xt. Giết người có tính chất côn đồ); giết người một cách man rợ: giết người một cách đặc biệt tàn ác, dã man làm cho nạn nhân đau đớn rất nhiều trước khi chết hoặc gây ra cho người khác sự rùng rợn, khủng khiếp. Ví dụ: giết người bằng cách tra tấn cho đến chết, giết người sau đó chặt rời chân tay, khoét mắt nạn nhân... Với tính chất như vậy, tình tiết có tính man rợ làm cho hành vi giết người có tính chất nguy hiểm khác hẳn so với trường hợp giết người thông thường; giết người thuê (Xt. Giết người thuê); giết người vì động cơ đê hèn (X. Giết người vì động cơ đê hèn).Khác với các trường hợp giết người trong trường hợp bình thường và giết người trong trường hợp tăng nặng nêu trên, giết người trong trường hợp giảm nhẹ được Luật hình sự quy định với mức hình phạt tương đối nhẹ hơn. Để có điều kiện phân hóa trách nhiệm hình sự ngay trong những trường hợp phạm tội này, Luật hình sự đã quy định những trường hợp này thành những tội danh riêng. Tội giết con mới đẻ: giết người mà nạn nhân là trẻ sơ sinh và người phạm tội là mẹ đẻ. Người phạm tội giết con mới đẻ thực hiện việc giết con (hoặc vứt bỏ con) là vì lý do khách quan đặc biệt (ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc do hoàn cảnh đặc biệt khác) và thực hiện trong trạng thái tâm sinh lý không bình thường (mới sinh con). Với lý do đặc biệt này, Luật hình sự quy định hình phạt cho tội này tối đa chỉ 2 năm tù; Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh: giết người trong tình trạng ý thức bị hạn chế tức thời ở mức độ cao do không chế ngự được tình cảm dẫn đến sự hạn chế đáng kể khả năng kiểm soát và điều khiển hành vi. Nguyên nhân của tình trạng này là do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của người đó gây ra. Với lý do đặc biệt này, Luật hình sự quy định hình phạt cho tội này tối đa chỉ 3 năm tù hoặc 7 năm tù trong trường hợp giết nhiều người; giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng (X. Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng).Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, tội giết người được quy định tại Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.