giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng

"giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng" được hiểu như sau:

Giết người trong khi thực hiện hành vi phòng vệ nhưng đã vượt quá giới hạn cho phép của phòng vệ chính đáng.Về thực chất, đây là trường hợp giết người có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt vì động cơ của người phạm tội là phòng vệ. Để thể hiện rõ sự phân hóa trách nhiệm hình sự, Luật hình sự Việt Nam đã tách trường hợp này ra khỏi tội giết người và quy định thành tội riêng - tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Tội này lần đầu tiên được quy định trong Bộ luật hình sự năm 1985. Trong Bộ luật hình sự năm 1999, tội này tiếp tục được quy định nhưng đã có sự phân hóa trách nhiệm hình sự rõ hơn qua việc xây dựng hai khung hình phạt khác nhau thay vì một khung hình phạt như trước đây.So với tội giết người, tội này đòi hỏi thêm các dấu hiệu sau: nạn nhân là người đang có hành vi trái pháp luật, nguy hiểm đáng kể cho xã hội và do vậy, có đủ cơ sở làm phát sinh quyền phòng vệ; người phạm tội đã thực hiện quyền phòng vệ nhưng phòng vệ rõ ràng là quá đáng (hậu quả nạn nhân chết rõ ràng không tương xứng với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi mà nạn nhân thực hiện).Để xác định sự quá mức cần thiết, sự không tương xứng này cần dựa vào những căn cứ sau: tính chất của quan hệ xã hội bị đe dọa xâm hại; mức độ thiệt hại bị đe dọa gây ra; sức mãnh liệt của hành vi tấn công; tính chất và mức độ nguy hiểm của phương pháp và phương tiện mà kẻ tấn công sử dụng; khả năng phòng vệ của người phòng vệ...Với các dấu hiệu đặc biệt trên đây, tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng được coi là có tính nguy hiểm cho xã hội thấp hơn hẳn so với trường hợp giết người thông thường. Động cơ phạm tội của chủ thể là muốn ngăn chặn hành vi sai trái của nạn nhân, bảo vệ lợi ích hợp pháp đang bị xâm hại. Sự bất hợp pháp trong hành vi của chủ thể chỉ ở chỗ đã vượt ra khỏi phạm vi được phép phòng vệ. Những sự vượt quá này một phần cũng do hoàn cảnh chi phối. Đó là cơ sở cho việc quy định mức hình phạt cao nhất cho tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng chỉ là 5 năm.Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, tội giết người do vượt quá phòng vệ chính đáng được quy định tại Điều 126 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.