Công an được quyền kiểm tra cư trú khi nào?

Việc công an xã kiểm tra hộ khẩu (bao gồm thường trú, tạm trú, lưu trú, tạm vắng) của bạn là đúng quy định pháp luật theo Luật cư trú năm 2006 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) và Thông tư 35/2014/TT-BCA hướng dẫn Luật Cư trú và Nghị định 31/2014/NĐ-CP (Hiệu lực 28/10/2014). Tại điều 26 Thông tư 35 về kiểm tra cư trú thì:

“Hình thức kiểm tra cư trú được tiến hành định kỳ, đột xuất, hoặc do yêu cầu phòng,chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự.”.

Như vậy, Công an xã địa bàn nơi bạn đang ở có quyền đến đột xuất để kiểm tra giấy đăng ký tạm trú nếu bạn đã thực hiện đăng ký tạm trú, còn nếu bạn không có giấy tờ liên quan đến việc cư trú, tạm trú hay lưu trú thì sẽ phải xuất trình giấy tờ tùy thân như CMTND,… Còn đối với việc khám xét thì khi không có quyết định khám xét thì không được tự ý khám xét nơi ở vì như thế là vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân quy định tại Điều 73 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Như vậy công an có quyền yêu cầu kiểm tra giấy tờ về cư trú để đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn. Nhưng không có quyền tự ý cạy cửa khám xét nơi ở. Trường hợp này bạn có thể làm đơn tố cáo chiến sĩ công an đã có hành vi xâm phạm trái phép nơi ở khi chưa có lệnh khám xét để được xử lý theo đúng quy định của pháp luật.