Hệ thống pháp luật

cơ quan hành pháp

"cơ quan hành pháp" được hiểu như sau:

Cơ quan thi hành Hiến pháp và các đạo luật do Quốc hội ban hành.Từ sự thiết lập nền dân chủ tư sản, bộ máy nhà nước được phân chia thành ba bộ phận để thực hiện quyền lực nhà nước. Hành pháp là một trong ba quyền, cùng với lập pháp và tư pháp hợp thành quyền lực nhà nước. Trong quan hệ quyền lực nhà nước, chức năng riêng biệt của cơ quan hành pháp là tổ chức thực hiện, thi hành Hiến pháp và các đạo luật do Quốc hội (hoặc Nghị viện) ban hành.Xét theo chức năng, hành pháp luôn là chức năng được vận hành thường xuyên, liên tục bằng một bộ máy với đội ngũ công chức chuyên nghiệp có chức năng tổ chức thực thi pháp luật đến với tất cả các bộ phận dân cư trên toàn lãnh thổ quốc gia. Bộ máy hành pháp có điều kiện và xét theo khả năng trở thành cơ quan điều hành, quản lý các mặt đời sống một xã hội, từ đó, cơ quan hành pháp đồng thời thực hiện chức năng hành chính nhà nước, là cơ quan hành chính nhà nước.Trong các nhà nước, cơ quan hành pháp thường được tổ chức theo những mô hình khác nhau: ở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ (Mỹ) chẳng hạn, theo chế độ tổng thống, tổng thống là người đứng đầu cơ quan hành pháp do cử tri trực tiếp bầu ra, với một bộ máy đồ sộ. Ở Cộng hòa nhân dân Trung Hoa cơ quan hành pháp, được gọi là quốc vụ viện do thủ tướng được Quốc hội bầu ra đứng đầu. Ở Cộng hòa Pháp, hành pháp vừa có Tổng thống do cử tri trực tiếp bầu ra, vừa có chính phủ do thủ tướng đứng đầu được nghị viện bầu ra.Ở  Việt Nam, theo Hiến pháp năm 1946, Chính phủ gồm có Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước và Nội các với thành phần: Thủ tướng, các Bộ trưởng, Thứ trưởng, là cơ quan hành chính cao nhất. Chủ tịch nước được chọn trong Nghị viện nhân dân, Thủ tướng do Chủ tịch nước chọn trong Nghị viện nhân dân và được đưa ra Nghị viện biểu quyết. Đến Hiến pháp năm 1959, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất là Hội đồng Chính phủ gồm Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, Thứ trưởng các cơ quan ngang bộ. Chủ tịch nước là người thay mặt cho nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, khi xét thấy cần thiết có quyền tham dự và chủ tọa các phiên họp của Hội đồng Chính phủ. Ở Hiến pháp năm 1980, Hội đồng Bộ trưởng là Chính phủ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng, các Phó Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng, các Bộ trưởng và Chủ nhiệm ủy ban Nhà nước; chức năng nguyên thủ quốc gia do Hội đồng nhà nước - cơ quan cao nhất hoạt động thường xuyên của Quốc hội, Chủ tịch tập thể của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện. Theo Hiến pháp năm 1992, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, cơ quan chấp hành của Quốc hội là Chính phủ gồm có Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và các thành viên khác.Là cơ quan chấp hành của Quốc hội, cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, Chính phủ với tính cách là cơ quan hành pháp, đồng thời, phải thực hiện chức năng điều hành, quản lý tất cả các mặt của đời sống xã hội. Theo Hiến pháp năm 1992, Chính phủ thống nhất quản lý việc thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của Nhà nước; bảo đảm hiệu lực của bộ máy nhà nước từ trung ương đến địa phương, bảo đảm việc tôn trọng và chấp hành Hiến pháp và pháp luật; phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, bảo đảm ổn định và nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân.Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành pháp được quy định tại Điều 94 Hiến pháp năm 2013 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 28 tháng 11 năm 2013: “Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.”.