Hệ thống pháp luật

cơ quan điều tra

"cơ quan điều tra" được hiểu như sau:

Cơ quan tiến hành tố tụng, có nhiệm vụ áp dụng mọi biện pháp do Bộ luật tố tụng hình sự quy định, tiến hành điều tra tất cả các tội phạm xảy ra theo thẩm quyền.Trong sắc lệnh số 23/SL ngày 21.02.1946 về hợp nhất Sở cảnh sát và sở (Ty) Liêm phóng thành một cơ quan có tên là Việt Nam Công an vụ đã quy định rõ cơ quan Việt Nam Công an vụ tiến hành điều tra về những hành động trái phép liên quan đến sự an toàn của quốc gia; truy tầm can phạm để giúp tòa án trong sự trừng trị. Trách nhiệm điều tra trong quân đội nhân dân được giao cho các cấp chỉ huy trong quân đội theo sắc lệnh số 163 ngày 23.8.1946 về tổ chức Tòa án binh lâm thời. Trách nhiệm điều tra của Viện kiểm sát nhân dân được thể hiện trong Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 1960.Từ năm 1988, hệ thống các Cơ quan điều tra được quy định tại Điều 27 Bộ luật tố tụng hình sự đầu tiên. Kế thừa quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988, Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự năm 1989, cụ thể hóa quy định của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 về Cơ quan điều tra, Pháp lệnh tổ chức điều tra hình sự được ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 20.8.2004 đã quy định về tổ chức điều tra hình sự như sau: 1) Trong công an nhân dân có các cơ quan điều tra: Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an; cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp tỉnh; cơ quan cảnh sát điều tra công an cấp huyện; cơ quan an ninh điều tra Bộ công an; cơ quan an ninh điều tra công an cấp tỉnh; 2) Trong quân đội nhân dân có các cơ quan điều tra: cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng; Cơ quan điều tra hình sự quân khu và cấp tương đương; Cơ quan điều tra hình sự khu vực; Cơ quan an ninh điều tra Bộ Quốc phòng; Cơ quan an ninh điều tra quân khu và cấp tương đương; 3) Ở Viện kiểm sát nhân dân tối cao có các cơ quan điều tra: Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương.Ngoài ra, theo Pháp lệnh còn có một số cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra như bộ đội biên phòng, hải quan, kiểm lâm, lực lượng cảnh sát biển, các cơ quan khác trong lực lượng công an nhân dân và quân đội nhân dân.Khi tiến hành điều tra tất cả các tội phạm, Cơ quan điều tra xác định tội phạm và người đã thực hiện hành vi phạm tội, lập hồ sơ đề nghị truy tố; tìm ra nguyên nhân và điều kiện phạm tội; yêu cầu cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng các biện pháp khắc phục và ngăn ngừa.Các cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong khi làm nhiệm vụ của mình mà phát hiện sự việc có dấu hiệu phạm tội thì tiến hành một số hoạt động điều tra ban đầu nhằm kịp thời phát hiện tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội rồi chuyển hồ sơ cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.