chủ tọa phiên tòa
"chủ tọa phiên tòa" được hiểu như sau:
Thẩm phán trong Hội đồng xét xử điều khiển và giữ kỷ luật phiên tòa.Thuật ngữ “chủ tọa phiên tòa" đã được quy định trong các văn bản pháp luật trước đây. Theo sắc lệnh số 13 ngày 24.01.1946 về tổ chức các Tòa án và ngạch Thẩm phán thì Tòa án sơ thẩm chỉ có một Thẩm phán xét xử, Tòa án đệ nhị cấp khi xét xử các việc tiểu hình ngoài Chánh án làm chủ tọa phiên tòa còn có thêm hai Phụ thẩm nhân dân, khi xét xử việc đại hình thì Hội đồng xét xử có 5 người gồm Chánh án làm chủ tọa, hai Thẩm phán làm Phụ thẩm chuyên môn và hai Phụ thẩm nhân dân; Tòa thượng thẩm có Chánh án làm chủ tọa, hai Thẩm phán làm Hội thẩm và hai Phụ thẩm nhân dân. Theo sắc lệnh số 163 ngày 23.8.1946 vé tổ chức Tòa án binh lâm thời thì Hội đồng xét xử của Tòa án binh lâm thời gồm có Chánh án làm chủ tọa và hai Hội thẩm, trong đó một Hội thẩm là Thẩm phán, một Hội thẩm là quân nhân. Luật tổ chức Tòa án nhân dân đầu tiên (ngày 14.7.1960) quy định thành phần Hội đồng xét xử sơ thẩm gồm có một Thẩm phán và hai Hội thẩm nhân dân, trong trường hợp những vụ án nhỏ, giản đơn và không quan trọng thì Tòa án nhân dân có thể xử không có Hội thẩm nhân dân; thành phần Hội đồng xét xử phúc thẩm của Tòa án nhân dân tối cao gồm có ba hoặc năm Thẩm phán do Chánh án làm chủ tọa phiên tòa hoặc chỉ định một Thẩm phán làm chủ tọa phiên tòa.Kế thừa các văn bản pháp luật trước đây, tùy vào việc xét xử vụ án theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm mà Bộ luật tố tụng hình sự năm 1988 trước đây và Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định thành phần Hội đồng xét xử phải có cả Thẩm phán và Hội thẩm hoặc chỉ có riêng Thẩm phán. Trường hợp Hội đồng xét xử chỉ có một Thẩm phán và hai Hội thẩm thì Thẩm phán làm chủ tọa phiên tòa. Trường hợp Hội đồng có từ hai Thẩm phán trở nên thì một Thẩm phán được phân công làm chủ tọa phiên tòa.Chủ tọa phiên tòa có quyền điều khiển phiên tòa tiến hành theo đúng trình tự, thủ tục do pháp luật quy định và giữ nghiêm kỷ luật phiên tòa. Mọi người ở trong phòng xử án đều phải giữ gìn trật tự và tuân theo sự điều khiển của chủ tọa phiên tòa. Đối với những người vi phạm trật tự phiên tòa, tùy từng trường hợp, chủ tọa phiên tòa có thể cảnh cáo, phạt tiền, buộc rời khỏi phòng xử án hoặc bắt giữ.