Các đối tượng tạm thời chưa được cấp chứng minh nhân dân

1. Căn cứ pháp lý

Nghị định 05/1999/NĐ-CP về chứng minh nhân dân

Thông tư 04/1999/TT-BCA

2. Nội dung tư vấn

Theo quy định của pháp luật tại Điều 4 Nghị định 05/1999/NĐ-CP về chứng minh nhân dân thì:

“ Điều 4. Các đối tượng sau đây tạm thời chưa được cấp Chứng minh nhân dân

1- Những người đang bị tạm giam, đang thi hành án phạt tù tại trại giam; đang chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

2- Những người đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng điều khiển hành vi của mình.

Các trường hợp nói ở khoản 1, khoản 2 điều này nếu khỏi bệnh, hết thời hạn tạm giam, thời hạn thi hành án phạt tù hoặc hết thời hạn chấp hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh thì được cấp Chứng minh nhân dân”.

Để làm rõ hơn điều này, Điểm 2 Mục I thông tư 04/1999/TT-BCA của bộ công an số 04/1999/TT-BCA(c13) ngày 29 tháng 4 năm 1999 hướng dẫn một số quy định của nghị định số 05/1999/NĐ-CP ngày 3 tháng 2 năm 1999 của chính phủ về chứng minh nhân dân:

“2. Đối tượng tạm thời chưa được cấp CMND bao gồm:

a- Đang chấp hành lệnh tạm giam tại trại giam, nhà tạm giữ.

b- Đang thi hành án phạt tù tại trại giam, phân trại quản lý phạm nhân thuộc trại tạm giam;

c- Đang chấp hành quyết định đưa vào các trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

d- Những người đang mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác không có khả năng điều khiển được năng lực hành vi của bản thân họ bao gồm người bị bệnh đang điều trị tập trung tại các bệnh viện tâm thần, cơ sở y tế khác. Những người tuy không điều trị tập trung nhưng có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền chứng nhận họ bị bệnh không điều khiển được năng lực hành vi thì cũng tạm thời chưa được cấp CMND.

Các trường hợp trên sau khi chấp hành xong các quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác, được thay đổi biện pháp ngăn chặn, được trả tự do hoặc khỏi bệnh tâm thần công dân đem các giấy tờ có liên quan đến Công an cấp huyện làm các thủ tục cấp CMND.”

Như vậy, trong trường hợp này, bên phía công an không làm thủ tục cấp chứng minh nhân dân cho em bạn là về nguyên tắc là chưa đúng theo quy định của pháp luật mà đó mới chỉ là nhận định chủ quan. Phải có kết luận của cơ sở y tế cho thấy em bạn bị bệnh tâm thần hoặc bệnh khác dẫn đến mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi thì mới xác định em bạn thuộc diện tạm thời chưa được cấp do đang bị bệnh hoang tưởng không có khả năng điều khiển hành vi của mình. Em trai bạn vẫn được cấp chứng minh nhân dân khi em trai bạn được chữa khỏi bệnh.