"nguồn gốc của gia đình, của sở hữu tư nhân và của nhà nước"

""nguồn gốc của gia đình, của sở hữu tư nhân và của nhà nước"" được hiểu như sau:

Tác phẩm của Ăngghen, đưa ra một sự phân tích duy vật biện chứng về lịch sử xã hội loài người ở những giai đoạn phát triển đầu tiên, đồng thời chỉ ra quá trình tan rã của chế độ thị tộc và sự xuất hiện các quan hệ giai cấp dựa trên sở hữu tư nhân; đã nghiên cứu sự tiến hóa các hình thức của nhà nước với tính cách là công cụ thống trị giai cấp; luận giải về tính tất yếu sự diệt vong của nhà nước ở giai đoạn quá độ sang một xã hội không giai cấp - cộng sản chủ nghĩa.Tác phẩm được viết và xuất bản năm 1884, theo nhận định của Lênin, là một trong những trước tác chủ yếu của chủ nghĩa xã hội hiện đại.Để viết nên cuốn sách, Ăngghen đã dựa vào bản trích yếu, ghi chép chi tiết tác phẩm của Morgan - nhà sử học, dân tộc học người Mỹ có tên: "Xã hội cổ đại” mà Mác đã để lại. Ăngghen viết: "chính Mác, chứ không phải ai khác, đã dự định trình bày những kết quả của công trình nghiên cứu của Morgan vốn gần với những kết luận của Mác trong nghiên cứu lịch sử theo quan điểm duy vật. Tác phẩm này của tôi chỉ thay thế một cách yếu ớt những gì mà người bạn quá cố của tôi không có thể làm được nữa mà thôi”.Ăngghen, tiếp theo Mác, đánh giá rất cao công trình nghiên cứu của Morgan, xem là một phát kiến của Morgan về hình thức tổ chức thị tộc của xã hội nguyên thỦy và đã sử dụng một cách rộng rãi những kết quả nghiên cứu của Morgan, đặc biệt, là những tài liệu thực tế thực sự đồ sộ mà Morgan thu thập được để chứng minh và phát triển hơn nữa quan điểm duy vật về lịch sử và học thuyết kinh tế của Mác. Trong khi viết tác phẩm của mình Ăngghen cũng khai thác một loạt công trình nghiên cứu khác và đã mở rộng phạm vi các vấn để được Morgan nghiên cứu cũng như đã sử dụng các kết quả nghiên cứu mà chính Ăngghen đã thu thập được về lịch sử Hy Lạp, La Mã... Chỉ trong mấy năm, tác phẩm của Ăngghen đã tái bản đến 4 lần và trong lần tái bản thứ tư, Ăngghen đã viết lời tựa mới, bổ sung nhiều tư liệu, thông tin mới của một số tác giả về gia đình, về các xã hội cổ đại.Tác phẩm gồm 9 chương, tại Chương 1 và Chương 2, Ăngghen phân tích các điều kiện sống của con người trong xã hội cổ xưa nhất, trước khi xuất hiện xã hội thị tộc; nghiên cứu sự phát triển của quan hệ hôn nhân - gia đình trong xã hội có giai cấp, phê phán gia đình tư sản. Cũng như trước đó, trong tác phẩm “Vai trò của lao động biến vượn thành người”, Ăngghen đã phát triển các luận điểm có tính phương pháp luận cơ bản của quan điểm mácxit về giai đoạn tiền sử với tính cách là một thời đoạn đặc biệt của lịch sử loài người, theo đó ranh giới tách con người khỏi thế giới động vật, điều kiện cơ bản đầu tiên của cuộc sống đời người là lao động tạo ra công cụ lao động.Từ Chương 3 đến Chương 9; Ăngghen xem xét các đặc điểm tổ chức thị tộc của xã hội với tính cách là những tế bào của xã hội tiền giai cấp và đã miêu tả tính chất của chủ nghĩa cộng sản thị tộc tiền sử. Nghiên cứu các điều kiện kinh tế đã làm tan rã tổ chức thị tộc của xã hội ở giai đoạn phát triển cao. Ăngghen chỉ rõ, với sự phát triển của lực lượng sản xuất, với sự phân công lao động và sự phát triển của năng suất lao động đã tạo ra khả năng chiếm đoạt sản phẩm lao động của người khác - xuất hiện sự bóc lột giữa người và người và xuất hiện phân chia xã hội thành những giai cấp thù địch và kết quả là nhà nước đã xuất hiện với tính cách là công cụ của giai cấp bóc lột để đàn áp giai cấp bị áp bức, bóc lột.Xem xét những hình thức cụ thể khác nhau của nhà nước, Ăngghen đã chỉ ra bản chất giai cấp của chúng và nghiên cứu các chiều hướng tiến hóa tiếp theo của nhà nước tư sản. Cho rằng, trong khi chủ nghĩa tư bản đang tồn tại, không có một quyền tự do dân chủ nào có thể đem lại sự giải phóng cho nhân dân lao động, Ăngghen, đồng thời, cũng nhấn mạnh, giai cấp vô sản có sự quan tâm sâu sắc đối với việc duy trì các quyền tự do dân chủ rộng rãi nhất có thể tạo ra những điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh vì sự cải tạo có tính cách mạng xã hội tư sản.Trong tác phẩm của mình, Ăngghen chỉ ra rằng với những điều kiện lịch sử, thiên nhiên cụ thể khác nhau quá trình tan rã của xã hội tiền sử diễn ra trong những hình thức không giống nhau, nhưng nội dung chính của chúng là bước quá độ từ xã hội tiền giai cấp sang xã hội có giai cấp đó là điều giống nhau, đối với tất cả các nước và các dân tộc. Sự phân tích này càng khẳng định mạnh mẽ những luận điểm duy vật biện chứng về tính thống nhất lịch sử, sự phát triển theo chiều hướng tiến bộ và sự thay thế nhau có tính lịch sử giữa các hình thức của đời sống xã hội.Tác phẩm “Nguồn gốc gia đình..." đánh dấu một giai đoạn phát triển mới, quan trọng trong quá trình hoàn chỉnh học thuyết mácxít về nhà nước, kịp thời phê phán các quan điểm tư sản về nhà nước rất phổ biến lúc bấy giờ, xem nhà nước như là một lực lượng đứng trên các giai cấp có sứ mệnh ở những mức độ giống nhau bảo vệ lợi ích của tất cả các công dân của mình.