Điều 1 Quyết định 3464/QĐ-UBND năm 2011 phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành thương mại tỉnh Quảng Nam đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 do Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam ban hành

a) Mục tiêu tổng quát:

Phát triển ngành thương mại trên địa bàn tỉnh theo hướng hiện đại, tương xứng với những lợi thế phát triển thương mại của vùng kinh tế trọng điểm miền Trung; phấn đấu đến năm 2020 đạt trình độ phát triển tiên tiến trong vùng, nâng khả năng thu hút và phát triển luồng hàng hoá trong vùng; bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, người sản xuất trên địa bàn tỉnh; thương mại ngày càng phát triển theo hướng thân thiện với môi trường; tạo tiền đề vững chắc để tham gia hợp tác phát triển kinh tế trong vùng, trong nước và nước ngoài.

b) Các chỉ tiêu chủ yếu:

- Giai đoạn 2011 - 2015:

+ Giá trị gia tăng của ngành thương mại tăng: 13,8 - 14,5%/năm;

+ Tỷ trọng ngành thương mại trong GDP của tỉnh: 13%;

+ Giá trị xuất khẩu tăng bình quân 22 - 23%/năm (kim ngạch xuất khẩu năm 2015 đạt 783 triệu USD);

+ Giá trị nhập khẩu tăng bình quân 26 - 28%/năm;

+ Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (theo giá thực tế) tăng 19,0 - 21,5 %/năm;

+ Thu hút lao động hàng năm vào ngành thương mại tăng 4,1 - 4,5%/năm.

- Giai đoạn 2016 - 2020:

+ Giá trị gia tăng của ngành thương mại tăng: 14,0 - 14,5 %/năm;

+ Tỷ trọng ngành thương mại trong GDP của tỉnh: 14 %;

+ Giá trị xuất khẩu bình tăng quân 22,5 - 23,5 %/năm (kim ngạch xuất khẩu năm 2020 đạt 2.390 triệu USD);

+ Giá trị nhập khẩu tăng bình quân 19,0 - 21 %/năm;

+ Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (theo giá thực tế) tăng 19,5 - 22,0 %/năm;

+ Thu hút lao động hàng năm vào ngành thương mại tăng 3,5 - 3,9%/năm.

a) Định hướng phát triển các hệ thống thị trường hàng hoá: Tập trung cho hệ thống thị trường tiêu dùng, thị trường hàng tư liệu sản xuất, thị trường hàng nông lâm thủy sản phục vụ cho tiêu dùng và đầu vào của sản xuất công nghiệp. Đồng thời tập trung phát triển các hệ thống phân phối hàng hóa hiện đại và truyền thống.

b) Định hướng phát triển ngành thương mại theo vùng: Hình thành các vùng thương mại tập trung gắn với quy hoạch phát triển phân vùng kinh tế:

- Vùng đồng bằng - ven biển - hải đảo: Tập trung phát triển các cơ sở thương mại quy mô lớn, hiện đại tương xứng với vai trò của các trung tâm thương mại ở các chuỗi đô thị như: Điện Nam - Điện Ngọc, Hội An, Nam Hội An, Khu kinh tế mở Chu Lai - Núi Thành ở vùng ven biển; Núi Thành, Tam Kỳ, Hà Lam, Nam Phước, Điện Bàn theo dọc Quốc lộ 1A; phát triển các khu thương mại - dịch vụ tổng hợp ở các thị trấn, thị tứ và ở các xã.

- Vùng trung du - miền núi: Tập trung phát triển các hoạt động thương mại phục vụ đời sống dân cư, hoạt động thu mua nông - lâm sản. Phát triển thương mại trong Khu kinh tế cửa khẩu Nam Giang, khai thác, kết nối với khu vực hành lang kinh tế Đông - Tây. Tập trung vào các chuỗi đô thị như Ái Nghĩa, Trung Phước, P’Rao, Thạnh Mỹ - Bến Giằng, Khâm Đức, Tân An, Khu kinh tế cửa khẩu Nam Giang theo trục đường Hồ Chí Minh; Đông Trường Sơn, Tắc Pỏ, Trà My, Tiên Kỳ, Phú Thịnh dọc theo đường Nam Quảng Nam; Khâm Đức, Tân An, Hà Lam, Bình Minh theo dọc Quốc lộ 14E. Phát triển các khu thương mại - dịch vụ tổng hợp ở các trung tâm xã và cụm xã.

c) Định hướng phát triển xuất - nhập khẩu:

- Phát triển kinh doanh xuất khẩu tập trung vào các mặt hàng chủ lực theo hướng đa dạng về quy cách và chất lượng với 2 nhóm mặt hàng chính là sản phẩm công nghiệp và thủy sản. Hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô.

 - Đối với nhập khẩu cần tập trung vào nhập khẩu nguyên liệu sản xuất mà thị trường nội địa chưa đáp ứng được; nhập khẩu máy móc, thiết bị nhằm đổi mới, chuyển giao công nghệ để nâng cao trình độ sản xuất đáp ứng được yêu cầu công nghệ tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường.

Ngoài ra cần tập trung xây dựng đội ngũ thương nhân trên địa bàn tỉnh tham gia tích cực vào quá trình phát triển nhanh thị trường. Có định hướng phát triển doanh nghiệp thương mại thuộc các thành phần kinh tế. Nâng cao năng lực hỗ trợ phát triển thương mại. Định hướng phân bố cơ cấu bán buôn, bán lẻ phù hợp với việc đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng thương mại.

a) Phát triển ngành thương mại theo không gian:

- Việc bố trí quy hoạch theo không gian phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản: vừa đảm bảo tính tập trung, vừa đảm bảo tính phân bố đều trên địa bàn tỉnh; mở rộng ngay từ các trung tâm, vùng, các chợ đầu mối. Bố trí quy hoạch phát triển ngành thương mại trên địa bàn tỉnh Quảng Nam theo ba cấp:

+ Cấp cơ sở: Lấy các chợ xã làm hạt nhân phát triển kết hợp với các cửa hàng, điểm bán tạo thành tổ hợp thương mại phục vụ trực tiếp cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của các tầng lớp dân cư trong khu vực xã, phường, thị trấn...

+ Cấp trung tâm vùng hay cụm thương mại - dịch vụ huyện: Được xây dựng tại các trung tâm vùng, tập trung bố trí tại các thị trấn huyện lỵ theo mô hình vừa kết hợp với các khu vực buôn bán và dịch vụ để tạo thành các trung tâm thương mại hạng III, các khu thương mại - dịch vụ tổng hợp hoặc các siêu thị loại II, III.

+ Cấp trung tâm thương mại tỉnh: Được xây dựng tại trung tâm kinh tế - xã hội của tỉnh là thành phố Tam Kỳ, Hội An, huyện Núi Thành. Việc xây dựng các trung tâm thương mại theo bố trí quy hoạch trên được thực hiện đến năm 2020, định hướng đến 2025, trong đó:

Giai đoạn 2011- 2015: Tập trung phát triển khu thương mại trung tâm, các trung tâm thương mại - dịch vụ tổng hợp, siêu thị và chợ thuộc thành phố Tam Kỳ, Hội An, huyện Núi Thành và các chợ ở các thị trấn. Đồng thời, từng bước chuẩn bị các điều kiện về kết cấu hạ tầng và một phần kết cấu hạ tầng thương mại cho các khu thương mại, khu thương mại - dịch vụ tổng hợp tại các huyện trong tỉnh.

Giai đoạn 2016-2025: Tập trung xây dựng và hoàn thiện các khu thương mại trong tỉnh, nhất là đối với hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật thương mại của các khu thương mại-dịch vụ tổng hợp tại các huyện.

b) Phát triển ngành thương mại theo các thành phần kinh tế:

- Đối với thương mại nhà nước: Tập trung phát triển mạnh các trung tâm, cụm thương mại, lấy thành phố Tam Kỳ, Hội An, huyện Núi Thành là vai trò hạt nhân phát triển; có cơ chế, chính sách thích hợp để các doanh nghiệp thương mại nhà nước của tỉnh, của Trung ương và các địa phương khác liên kết với các thành phần kinh tế khác để tổ chức các hoạt động thương mại, thiết lập hệ thống kinh doanh.  

- Đối với thương mại tập thể: Phát triển một cách đồng đều trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, trong đó, tại các cụm thương mại phát triển các hợp tác xã thương mại - dịch vụ.

- Đối với thương mại tư nhân: Tổ chức theo hình thức độc lập hoặc liên doanh, liên kết với các thành phần kinh tế khác, tạo nên sự cạnh tranh bình đẳng lành mạnh trên thị trường.

- Đối với thương mại có vốn đầu tư nước ngoài: Thu hút các doanh nghiệp nước ngoài có kinh nghiệm trong lĩnh vực phân phối bán buôn, bán lẻ trên thế giới đầu tư vào ngành thương mại Quảng Nam; khuyến khích đầu tư nước ngoài vào những loại hình dịch vụ phân phối chất lượng cao, hiện đại, quy mô lớn như các siêu thị hạng I, trung tâm thương mại, trung tâm mua sắm, trung tâm bán buôn, chợ bán buôn nông sản....; thúc đẩy và khuyến khích liên kết giữa các công ty phân phối nước ngoài với các nhà cung ứng hàng hoá trong nước.

c) Các loại hình kết cấu hạ tầng thương mại chủ yếu :

- Phát triển mạng lưới chợ: Đến năm 2020 định hướng đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam sẽ phát triển 228 chợ. Gồm có 09 chợ đầu mối nông sản tổng hợp và chuyên doanh; 04 chợ hạng I; 34 chợ hạng II và 181 chợ hạng III (kèm theo Phụ lục số 1).

- Phát triển mạng lưới trung tâm thương mại; trung tâm mua sắm, trung tâm bán buôn; trung tâm logistics; trung tâm hội chợ triển lãm; siêu thị: Giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh sẽ phát triển 68 cở sở thương mại hiện đại (kèm theo Phụ lục số 2).

d) Phát triển mạng lưới cửa hàng xăng dầu: Đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam có 295 cửa hàng kinh doanh xăng dầu. Trong đó giữ nguyên 56 cửa hàng; cải tạo 65 cửa hàng; di dời 15 cửa hàng; xây mới 174 cửa hàng (kèm theo Phụ lục số 3).

a) Tổng nhu cầu vốn đầu tư cho xây dựng kết cấu hạ tầng thương mại chủ yếu giai đoạn từ nay đến năm 2020 định hướng đến 2025 dự kiến 8.690 tỷ đồng. Trong đó cho giai đoạn đến 2015 là 2.870 tỷ đồng và giai đoạn 2016 - 2025 là 5.820 tỷ đồng, bao gồm:

- Vốn đầu tư phát triển mạng lưới chợ: 1.276 tỷ đồng;

- Vốn đầu tư phát triển mạng lưới trung tâm thương mại, trung tâm mua sắm, trung tâm bán buôn, trung tâm logistics, trung tâm hội chợ - triển lãm và siêu thị: 7.100 tỷ đồng;

- Vốn đầu tư phát triển mạng lưới kinh doanh xăng dầu là 314 tỷ đồng.

b) Nguồn vốn đầu tư: Huy động vốn được thực hiện từ nguồn vốn của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế (bao gồm doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI); vốn đầu tư phát triển của Nhà nước (bao gồm vốn ngân sách trung ương, vốn ngân sách địa phương và các nguồn vốn ODA).

a) Khuyến khích phát triển thương mại

- Hỗ trợ nhằm tăng cường năng lực hoạt động của các doanh nghiệp thương mại trên cơ sở áp dụng các biện pháp: liên doanh, liên kết, mua bán, sáp nhập, cho thuê, đấu thầu kinh doanh... thực hiện đa dạng hoá các chủ thể đầu tư.

- Xây dựng các chương trình, dự án phát triển vùng sản xuất hàng xuất khẩu tập trung, các mặt hàng xuất khẩu chủ lực với sản lượng lớn và chất lượng cao, từ đó có hướng đầu tư một cách thoả đáng; xây dựng và đẩy mạnh chương trình xúc tiến thương mại, xúc tiến đầu tư, tập trung vào các thị trường trọng điểm cho các mặt hàng xuất khẩu có lợi thế của tỉnh.

- Phát triển các phương thức lưu thông hiện đại, nâng cao trình độ hiện đại hoá của các doanh nghiệp thương mại: Thúc đẩy phát triển các phương thức dịch vụ và hình thức tổ chức kinh doanh theo dạng chuỗi, đại lý, vận tải liên vận đa phương thức, thương mại điện tử…Tạo môi trường lành mạnh cho sự phát triển của các doanh nghiệp thương mại vừa và nhỏ, từng bước áp dụng công nghệ thông tin phù hợp với nhu cầu thực tế và trình độ phát triển của mỗi doanh nghiệp.

b) Về vốn đầu tư phát triển thương mại: Trên cơ sở khai thác nội lực và huy động ngoại lực với bước đi phù hợp để tạo nguồn phát triển. Gắn phát triển các khu thương mại với phát triển các trung tâm kinh tế và các khu đô thị mới.

Việc huy động vốn được thực hiện từ các nguồn: ngân sách trung ương, ngân sách tỉnh, tín dụng nhà nước, vốn doanh nghiệp, vốn ODA, vốn FDI...

c) Phát triển nguồn nhân lực: Khuyến khích thu hút các nhà quản trị kinh doanh trẻ, năng động, có trình độ và năng lực. Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho ngành thương mại để khuyến khích phát triển tiềm năng kinh doanh, thúc đẩy nâng cao trình độ công nghệ kinh doanh, tăng cường khả năng ứng dụng công nghệ mới trong quản lý kinh doanh.

d) Cơ chế chính sách: Tiếp tục bổ sung, điều chỉnh cơ chế khuyến khích đầu tư phát triển thương mại, xuất nhập khẩu. Ban hành cơ chế khuyến khích về vốn, tín dụng, thuế và giải quyết mặt bằng phát triển kinh doanh thương mại.

e) Về bảo vệ môi trường: Tăng cường quản lý và kiểm soát ô nhiễm tại các khu vực kinh doanh thương mại, chú trọng đến các khu chợ và cửa hàng xăng dầu. Khuyến khích các chủ đầu tư, các doanh nghiệp sử dụng công nghệ mới, công nghệ hiện đại trong việc thu gom, xử lý chất thải.

g) Về hợp tác quốc tế, khu vực và địa phương: Đẩy mạnh liên kết giữa thị trường Quảng Nam với thị trường các tỉnh khác và thị trường nước ngoài trên cơ sở phát huy lợi thế so sánh của tỉnh. Coi trọng công tác khảo sát tìm kiếm thị trường, xúc tiến thương mại, khuyến khích xuất khẩu. Khuyến khích việc thiết kế mẫu mã, xây dựng thương hiệu cho những sản phẩm đặc thù Quảng Nam, từng bước tự chủ trong kinh doanh thương mại thị trường nội địa và thị trường xuất khẩu. Tổ chức trao đổi kinh nghiệm, cung cấp thông tin và các dịch vụ tư vấn về thị trường, chất lượng và giá cả các sản phẩm đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong tỉnh.

h) Tăng cường năng lực quản lý nhà nước về thương mại trên nhiều phương diện: bảo vệ người tiêu dùng; xây dựng cơ chế quản lý thương mại hàng hóa và dịch vụ trên địa bàn; xây dựng và phát triển hệ thống thị trường hàng hóa. Chú trọng công tác cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về thương mại. Từng bước tách chức năng quản lý hành chính với chức năng cung cấp dịch vụ công. Tổ chức tốt mạng lưới thông tin và công tác dự báo thị trường.